top of page
Buscar
  • Foto do escritorUmut EKER

Türkiye ve Brezilya ilişkileri

Atualizado: 3 de nov. de 2021



Türkiye Cumhuriyeti ile Brezilya Federatif Cumhuriyeti arasında diplomatik ilişkiler Osmanlı Devleti ile Brezilya İmparatorluğu arasında dostluk, ikamet ve ticaret anlaşması ile 1858 yılında baslamistir; Eylul 1856 tarihinde Brezilyanin Londrada bulunan Buyukelciligi araciligi ile iletilen ve Osmanlı Devleti’nin daha önce Portekiz ile imzaladığı ticaret anlaşmasına benzer bir ticaret anlaşmasının Brezilya ilede yapilmasi talebinde bulunmasıyla yapilan gorusmeler sonucu ile iki ulke arasindaki ilk anlasma 5 Şubat 1858 tarihinde imzalanmistir.

Aslen Bagdatli olup Kaptan-ı Derya Ateş Mehmet Pasa zamaninda Deniz kuvvetlerinde Imam olan Abdurrahman Efendinin 1865 yilindan sonra kaleme aldigi “Tesliyetü’l Garib” ve 1871 yılında Antepli Mehmet Şerif tarafından Türkçeye çevrilen “Brezilya Seyahatnamesi” belgelerinde anlatildigi uzere : Osmanli devletinin uzak ulkeleri gormek istegi ile 1865 Eylül’ünde İstanbul’dan Basra’ya doğru yola çıkan Bursa ve Izmir adli iki savas gemisi hava sartlarindan dolayi rotalarindan cikmis ve Cebilitarik bogazindan uzaklasarak okyanus iclerine dogru suruklenmislerdir. Gemiler Okyanus iclerinde sigindiklari bir adada Fransiz gemileri ile karsilasirlar ve bu gemilerdeki denizciler tarafindan Afrika kiyilarindan cok daha yakinda bir kiyi oldugu soylenir. Yaklasik 13 gunluk bir yolculuk sonrasi Rio de Janeiro sehrinin Paraty limani aciklarina demirleyen Osmanli gemileri Brezilya halkinin yogun ilgisi ile karsilasir; Rio de Janeiro sehrinin ozamanlar Brezilya imparatorlugu baskenti olmasindan dolayi Brezilya imparatoruda gemileri ziyaret eder. Boylelikle dahada ilerleyen iliskiler neticesinde Brezilya imparatoru o donem Brezilyada Tarim arazilerinde calisacak isci azligi sebebi ile Osmanli imparatorlugundan talepte bulunur; Bu talep karisinda 1869 tarihinden itibaren Osmanli imparatorlugu sinirlarinda bulunan Lubnan, Misir, Suriye, Yunanistan v.b. bir cok bolgeden gocmenler OSMANLI Kimlik belgesi (pasaportu) ile Brezilyaya yerlesir ve TURCOS olarak adlandirilirlar; suan itibari ile soylari incelendiginde yeni nesil ile birlikte Brezilyada 15 milyona yakin TURCOS yasamaktadir.

Brezilya ile ikili siyasi ilişkilerimiz 1927 yılında Roma’da Dostluk Anlaşmasının imzalanmasıyla başlamış olup, son dönemde önemli bir ivme kazanmıştır; ancak coğrafi uzaklık ve iki ülkenin dış politika önceliklerinin farklı olması nedeniyle 20. yüzyıl boyunca istenilen seviyeye ulaşamamistir. 2009'dan bu yana İstanbul'la Sao Paulo'yu birbirine bağlayan Türk Havayolları uçuşları, 2010 yılında Sayın Cumhurbaşkanımızın Başbakanlıkları döneminde yaptıkları resmi ziyaret sırasında iki ülke arasında “Stratejik Ortaklık Eylem Planı” imzalanmış; São Paulo baskonsoloslugu ve Expo Turquia fuarinin acilisi gerceklesmistir. Bu gelismelerin ikili ilişkileri geliştirmeye buyuk katkisi oldugu gercegi 2019 yilina gelindiginde iki ülke arasındaki turist sayısındaki düzenli bir şekilde artış göstermesi ve ortalama 4 milyar dolaralik Ticaret hacmimizle kanitlanmaktadir. 2018 yılında ticaret hacmimiz yaklaşık 3,7 milyar Dolar düzeyinde gerçekleşmiş olup, bir önceki yıla göre Brezilya’ya olan ihracatımızın % 27,2 arttığı, Brezilya’dan ithalatımızın da %28 arttığı görülmektedir. 2018 yılında ihracatımız 489 milyon Dolar, aynı dönemde ithalatımız ise 3,2 milyar Dolar olarak gerçekleşmiştir.

Brezilya, Güney Amerika’da ticaret hacmimizin en yüksek olduğu ülkedir. Brezilya’nın hiçbir ülkeyle ikili Serbest Ticaret Anlaşması (STA) bulunmamakta ve STA müzakerelerini MERCOSUR (Güney Ortak Pazarı) aracılığıyla yürütmektedir. Ülkemizle MERCOSUL arasinda imzalanan 1 Temmuz 2008 tarihili Türkiye-MERCOSUL Çerçeve Anlaşmasından sonra 16 Aralik 2010 Tarihinde Siyasi İstişare ve İşbirliği Mekanizması Mutabakat Zaptı imzalanmıştır. Diger onemli bir durum onceki sayfada bahsedilen MERCOSUL birligi ile Avrupa Birligi arasinda imzalanan STA - Serbest Ticaret anlasmasindan fayda sagliyacak ulkerden birsininde Turkiye olma olasiligi cok yuksektir; zira her iki birlik ile yaptigimiz on anlasmalar bu ilerlemenin onunu acacaktir.

123 visualizações0 comentário

Posts recentes

Ver tudo
bottom of page